Ardennenoffensief reis

Het Ardennenoffensief, ook wel bekend als de Slag om de Ardennen, vormde het laatste grote offensief van de Duitse Wehrmacht aan het westfront tijdens de Tweede Wereldoorlog. Deze slag, die plaatsvond tussen 16 december 1944 en 25 januari 1945, staat in de Engelstalige wereld bekend als de Battle of the Bulge, vanwege de vorm van de frontlijn die leek op een uitstulping of zak.

Na zware verliezen in de zomer van 1944 had Duitsland een nieuwe pantserreserve opgebouwd. Adolf Hitler besloot deze tanks in te zetten voor een grootschalig offensief in het westen, met als doel Antwerpen te heroveren en zo de geallieerde aanvoerlijnen af te snijden. Hierdoor zou het Britse leger omsingeld worden, wat een verwoestende klap zou zijn voor de geallieerden.

Op 16 december begon het offensief. Ondanks slecht weer dat de Duitse troepen bescherming bood tegen luchtaanvallen, maakte het de Ardennenwegen vrijwel onbegaanbaar. Het noordelijke Duitse 6e Pantserleger brak door het Amerikaanse front, maar liep vast bij Elsenborn, waar Amerikaanse troepen standhielden. Het zuidelijke 5e Pantserleger had meer succes en rukte een week lang westwaarts op. Toen de Duitsers echter Bastenaken naderden, hadden de omsingelde Amerikanen het stadje al sterk verdedigd. Gebrek aan brandstof en munitie dwong de Duitsers uiteindelijk tot stilstand op 25 december.

De Amerikaanse bevelvoering in het noorden van de Ardennen werd overgenomen door de Britse veldmaarschalk Bernard Montgomery, terwijl het Amerikaanse 3e Leger onder leiding van generaal George Patton uit het zuiden te hulp kwam. Het weer klaarde op, gevolgd door luchtaanvallen van geallieerde jachtbommenwerpers. Een overmacht aan Amerikaanse tanks arriveerde vanuit verschillende fronten. Ondanks Hitlers weigering om het offensief als mislukt te beschouwen, werden de Duitse troepen teruggedreven. Tegen eind januari waren ze weer terug op hun startposities.

De Slag om de Ardennen veroorzaakte spanningen tussen de Britse en Amerikaanse strijdkrachten. Geplande geallieerde aanvallen op het Rijnland werden uitgesteld. Beide zijden leden zware verliezen, maar de Amerikanen hadden bijna onuitputtelijke voorraden. De Duitsers hadden geen pantserreserves meer om het grote offensief van het Rode Leger in het oosten op te vangen. Eind januari 1945 stonden de Sovjetlegers voor Berlijn.

Deze slag, met zijn heldhaftige verdediging en vastberadenheid aan beide zijden, blijft een krachtige herinnering aan de vastberadenheid en offers die tijdens deze donkere periode in de geschiedenis zijn gebracht.

Dag 1

De luxe bus van Arriva staat klaar om al onze gasten op verschillende locaties op te halen. Zodra de hele groep compleet is, brengt de bus ons naar de indrukwekkende begraafplaats nabij Henri-Chapelle. Een reis vol respect en herdenking staat op het punt te beginnen.

Henri-Chapelle

De Amerikaanse Begraafplaats Henri-Chapelle is een indrukwekkende militaire begraafplaats gelegen in België, niet ver van de grens met Duitsland. De begraafplaats herbergt de graven van meer dan 7.900 Amerikaanse soldaten die hun leven hebben gegeven tijdens de Tweede Wereldoorlog. Deze soldaten vochten in verschillende belangrijke veldslagen, waaronder het Ardennenoffensief. De begraafplaats staat bekend om zijn serene sfeer en prachtig onderhouden graven. De omgeving straalt rust en eerbied uit, en het is een plek van herdenking en reflectie. Elk graf op Henri-Chapelle vertelt het verhaal van een held die zijn leven heeft opgeofferd voor vrijheid en gerechtigheid.

Naast de graven is er een monument op de begraafplaats dat de namen bevat van 450 vermiste soldaten, waarvan de resten nooit zijn gevonden. Dit monument herinnert ons aan de offers die velen brachten, zelfs zonder een laatste rustplaats die bekend is.

De Amerikaanse Begraafplaats Henri-Chapelle dient als een krachtige herinnering aan de moed en toewijding van degenen die vochten voor een vreedzame wereld. Het is een plek waar bezoekers eer kunnen betuigen aan de gevallen helden en waar de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog levendig blijft.

La Roche-en-Ardenne

Na het bezoek aan de begraafplaats rijden we naar La Roche in de Ardennen. Dit is ook het plaatsje waar ons hotel gevestigd is (Hotel Floreal La Roche). La Roche-en-Ardenne, een pittoresk dorpje in de Belgische Ardennen, staat bekend om zijn charmante sfeer en natuurlijke schoonheid. Het dorp is gelegen aan de oever van de Ourthe-rivier en wordt omringd door weelderige bossen en heuvels. Toeristen komen hier graag voor outdoor-activiteiten zoals wandelen, kajakken en fietsen. La Roche heeft ook een rijke geschiedenis, met een kasteelruïne die hoog boven het dorp uittorent. Het is een populaire bestemming voor liefhebbers van geschiedenis, natuur en avontuur.

Op de avond van 17 december 1944 luiden Amerikaanse soldaten die gestationeerd zijn in La Roche-en-Ardenne het alarm. Op 18 en 19 december trekken ze zich terug, samen met de vluchtende burgers uit Malmedy, Saint-Vith, Vielsalm en Houffalize, om aan de gevechten te ontkomen. Op 20 december staan de Duitse troepen slechts enkele kilometers van La Roche verwijderd. De stad wordt hevig beschoten en de volgende dag ingenomen en bezet.

In de nacht van 23 december klaart de hemel op, waardoor de Amerikaanse luchtmacht in actie kan komen. Gedurende meerdere dagen worden de Duitse posities in de Ardennen voortdurend gebombardeerd. Op 26 en 27 december wordt ook La Roche getroffen.

In slechts twee dagen wordt de stad volledig verwoest. 114 burgers, van jong tot oud en uit alle lagen van de bevolking, komen om het leven. Van de 639 bestaande huizen worden er 348 compleet vernield en 287 beschadigd.

Dag 2: Battle Babbies & Kampfgruppe Peiper

Wakker worden met het geluid van de snelstromende Ourthe-rivier. Na een overheerlijk ontbijt in het hotel vertrekken we naar de grens België/Duitsland. Bij de grens begon het Ardennenoffensief in de vroege ochtend van 16 december. Op verschillende plekken gaan we de stellingen bekijken van de 99^einfanteriedivisie. Hier worden de eerste gevechten tot op pelotons niveau verteld door de gids. Ook zijn hier restanten van de Duitse “Siegfriedlinie” te zien.

Battle Babbies

De 99e Infanteriedivisie, bijgenaamd de “Battle Babies”, speelde een cruciale rol tijdens het Ardennenoffensief in de Tweede Wereldoorlog. Tussen 16 december 1944 en 25 januari 1945 werden ze geconfronteerd met een krachtige Duitse aanval in de Ardennen.

De 99e Divisie was relatief onervaren, vooral in vergelijking met de doorgewinterde Duitse troepen die hen aanvielen. Desondanks boden ze felle weerstand en voorkwamen ze dat de Duitse troepen belangrijke doelen bereikten. Ze stonden onder immense druk maar slaagden erin het strategische “Elsenborn Ridge” te behouden. Ondanks de zware omstandigheden en hevige gevechten, hield de 99e Infanteriedivisie stand. Hun vastberadenheid en doorzettingsvermogen speelden een belangrijke rol bij het stoppen van de Duitse opmars tijdens het Ardennenoffensief. Hun inspanningen worden herinnerd als een voorbeeld van moed en veerkracht in een van de meest uitdagende periodes van de oorlog.

Kampfgruppe Peiper

Na het bezoek aan de Amerikaanse stellingen volgen wij de opmars route van een Duitse eenheid. Kampfgruppe Peiper, een SS Duitse eenheid onder leiding van Joachim Peiper, speelde een beruchte rol tijdens het Ardennenoffensief in december 1944. Ze waren betrokken bij de beruchte Malmedy-massamoord, waarbij Amerikaanse krijgsgevangenen werden gedood. De Kampfgruppe, uitgerust met geavanceerde tanks zoals de beroemde Königstiger (King Tiger), lanceerde een krachtige opmars door de Ardennen. Ze volgden een route diep in vijandelijk gebied, met als doel de Maas over te steken en belangrijke steden zoals Malmedy in te nemen. Tijdens deze opmars namen ze ook het dorp La Gleize in, waar hevige gevechten plaatsvonden.

In de nasleep van de opmars beging Kampfgruppe Peiper op 17 december 1944 de Malmedy-massamoord, waarbij tientallen Amerikaanse krijgsgevangenen werden vermoord. Deze gruweldaad leidde tot internationale verontwaardiging en versterkte de vastberadenheid van de geallieerde troepen om de Duitse opmars te stoppen.

Uiteindelijk werden de Duitse troepen, inclusief Kampfgruppe Peiper, gestopt en teruggedreven door de geallieerde tegenstand. De inzet van de krachtige Königstiger-tanks kon de geallieerde overmacht niet stoppen, en het Ardennenoffensief eindigde met een beslissende nederlaag voor de Duitse troepen, waaronder Kampfgruppe Peiper. Tanks en voertuigen werden achtergelaten en de overgebleven soldaten ex filtreerden terug naar eigen linies. Het museum in La Gleize is geweid aan de gevechten van deze Kampfgruppe.

Dag 3: Bastogne 101st Airborne

Op de dag van Bastogne bezoeken wij verschillende plekken rond de perimeter van Bastogne. Ook worden de dorpjes Noville, Foy en Recogne (Duitse begraafplaats) bezocht. Een bezoek aan het Bastogne War Museum en het nabijgelegen monument Mardasson.

Bastogne

Bastenaken, een strategisch belangrijk verkeersknooppunt, werd het toneel van een van de meest heroïsche episodes tijdens het Ardennenoffensief in december 1944. Op 16 december lanceerden de Duitsers een verrassingsaanval met 24 divisies, met als doel de geallieerde legers te splitsen en door te stoten naar Antwerpen. De geallieerden werden overrompeld door deze Duitse opmars. Tussen 16 en 20 december rukten Duitse troepen op naar steden zoals Stavelot, Sankt Vith, Houffalize en Bastogne. Begrijpend dat Bastogne van vitaal belang was, stuurde generaal Eisenhower de 101e Luchtlandingsdivisie onder leiding van Anthony McAuliffe naar de stad, bijgestaan door eenheden van de 10e Amerikaanse Pantserdivisie, het 705e Tankvernietigingsbataljon en zware artillerie-eenheden.

Op 20 december werd Bastogne omsingeld, en daar begon de beroemde Slag om Bastogne. Ondanks zware Duitse aanvallen hielden de Amerikaanse troepen stand. Op 22 december eisten de Duitsers, tegen de orders van hun bevelhebbers, de overgave van de stad. Het kordate antwoord van McAuliffe, “Nuts,” werd een symbool van Amerikaanse vastberadenheid.

Vanaf 23 december werd Bastogne belegerd, maar de ingesloten geallieerde troepen werden bevoorraad via een luchtbrug terwijl ze hevige Duitse aanvallen weerstonden. Op 25 december sloegen de Amerikanen een grootschalige aanval af, gevolgd door een beperktere aanval op de volgende dag. Ondertussen draaiden geallieerde troepen, onder leiding van generaal George Patton, vanuit het oosten naar het noorden en rukten op richting Bastogne.

Op 26 december doorbrak het Amerikaanse 37e Tankbataljon, de Duitse omsingeling in het zuiden om 16:45 uur. Deze overwinning, waarbij de omsingeling van Bastogne werd doorbroken, betekende niet alleen een keerpunt in het Ardennenoffensief, maar was ook een enorme morele boost voor de geallieerden. De heldhaftigheid en vastberadenheid van de Amerikaanse troepen in Bastogne zijn sindsdien een symbool geworden van moed en doorzettingsvermogen tijdens een van de zwaarste beproevingen van de Tweede Wereldoorlog.

Schumannseck

Nadat we de locaties rond Bastogne hebben bezocht, bezoeken we de Schumannseck.

Het Schumannseck-Herdenkingspad is een historische route die is gewijd aan de Slag om de Ardennen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Langs deze route zijn gedenktekens en informatiepunten geplaatst die herinneren aan de gebeurtenissen van deze periode. Het pad biedt bezoekers de mogelijkheid om de locaties te verkennen waar belangrijke gevechten hebben plaatsgevonden en om meer te leren over de daden en offers van de soldaten die betrokken waren bij deze historische slag. Het Schumannseck-Herdenkingspad is een eerbetoon aan de geschiedenis en een herinnering aan de moedige mannen en vrouwen die hebben gestreden voor vrijheid en vrede tijdens de Slag om de Ardennen.

Dag 4: Parker’s Crossroads, Manhay & Ardennes American Cemetery

Op de laatste dag bezoeken we nog een aantal locaties waar hard is gevochten tijdens het Ardennenoffensief. Daarna bezoeken we de Amerikaanse begraafplaats nabij Luik. Aansluitend vervolgen wij de route terug naar Nederland waar nog een heerlijk diner op ons zit te wachten nabij Eindhoven.

Parker’s Crossroads & Manhay

In de barre winter van 1944 werden de Ardennen het toneel van een episch gevecht, waarbij het kruispunt bij Baraque de Fraiture en het dorp Manhay centraal stonden. Gehuld in dikke mist en sneeuw trotseerden enkele dappere Amerikaanse eenheden, waaronder Major Parker’s 589th US Artillery Battalion en soldaten van de 82nd Airborne Division, de genadeloze aanvallen van de Duitse 560th Volksgrenadier Division. De strijd werd nog intenser met de komst van de 3e en later de 7e Amerikaanse pantserdivisie, die zich terugtrokken uit St. Vith, en de gevreesde 2e SS-Panzer-Division Das Reich. De Duitsers, die eerder St. Vith hadden ingenomen, probeerden wanhopig andere routes naar de Maasvallei te beheersen. Ondertussen werkten de geallieerden koortsachtig om de noordelijke flank van het offensief te versterken.

In de nacht van 24 op 25 december vielen Baraque de Fraiture en later Manhay in de handen van de Duitsers, te midden van chaotische omstandigheden. De onverschrokken tankaanval die diep in de Amerikaanse verdedigingslinie doordrong, werd legendarisch. Hoewel angstaanjagend, betekende de vijandelijke opmars niet het einde van het geallieerde front. Het bezweek niet onder de druk; het consolideerde zich en op 28 december werd Manhay weer bevrijd van de vijandige aanwezigheid. Deze gebeurtenissen vormden een heldhaftig hoofdstuk in de geschiedenis, waar moed en vastberadenheid triomfeerden te midden van de meedogenloze winterse omstandigheden. Nabij Manhay bezoeken wij het museum die verder in gaat over de slag.

Ardennes American Cemetery and Memorial

De Ardennes American Cemetery and Memorial is een ontroerende herdenkingsplaats in Neupré, België. Na de bevrijding van het gebied op 7 september 1944 door de Amerikaanse 3e Pantserdivisie, werd deze begraafplaats op 8 februari 1945 geopend. Hoewel oorspronkelijk bedoeld voor de slachtoffers van het Ardennenoffensief, werden de meesten van hen uiteindelijk begraven op de Amerikaanse militaire begraafplaats Henri-Chapelle in Hendrik-Kapelle.

Op deze begraafplaats rusten 5.329 Amerikaanse soldaten die hun leven gaven tijdens de Tweede Wereldoorlog. Onder hen diende 60% in de USAAF (United States Army Air Force). Daarnaast worden de namen van 462 vermiste soldaten geëerd op 12 granieten platen naast het herdenkingsmonument; hun lichamen zijn nooit teruggevonden of geïdentificeerd. Deze serene plek dient als een eeuwige herinnering aan de moed en opoffering van deze dappere mannen, die hun leven gaven voor vrijheid en vrede.